Direnç Kaynak Makineleri
Elektrik Direnç Kaynağı Nedir?
Elektrik Direnç Kaynağı, Joule yasasında Q=I2.r.t ifade edilen üç temel parametreye dayanmaktadır. Joule yasasındaki parametrelerin direnç kaynağındaki etkisi temel olarak; elektrotlar arasında uygun baskı kuvveti ile sıkıştırılan iş parçalarından uygun sürede geçen uygun elektrik akımına karşı, iş parçasının gösterdiği direnç nedeni ile oluşan ısı ile birleşmenin meydana gelmesi şeklinde ifade edilebilir. Direnç kaynağının en önemli avantajı olan düşük maliyetli bir proses olmasıdır. Bunun nedeni de parçalar arasında bir bağ oluşturmak için başka bir malzemeye ihtiyaç duyulmamasıdır.
Elektrik direnç kaynağının birleştirilecek parçalar arasında oluşturulacak bağ kuvvetine ve parçaların şekil ve geometrisine göre punta, projeksiyon, dikiş, alın kaynak gibi değişik türleri vardır. Bu proseste, elektrik ve ısıl iletkenliğinin yüksek olması nedeniyle bakır alaşımlı ve su soğutmalı elektrotlar kullanılır.
Elektrik direnç kaynağı makineleri otomotiv, beyaz eşya, havacılık gibi çok çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılır. Proseslerde kullanılan otomasyon uygulamaları sayesinde yüksek düzeyde kaliteli ve tekrar edilebilir, hızlı üretim sağlanır.
Elektrik Direnç Kaynağı Çeşitleri:
Punta Kaynağı
Punta (Spot) Kaynağı, punta elektrotları arasında uygun baskı kuvveti ile sıkıştırılan iş parçalarından uygun sürede geçen uygun elektrik akımına karşı, iş parçasının gösterdiği direnç nedeni ile oluşan ısı ile birleşmenin meydana gelmesidir. Özellikle otomotivde en çok kullanılan birleştirme yöntemlerinden birisidir.
Dikiş Kaynağı
Dönen iki elektrotun arasına konulan birleştirilecek parçaların sürekli veya aralıklı olarak kaynatılması esasına dayanır. Elektrotlardan en az bir tanesi tahrik edilmektedir. Elektrotlar arasından geçirilen I akımı ve elektrotlara uygulanan F kuvveti uygun ayarlanırsa malzemeler birbirine sızdırmaz şekilde kaynatılabilir. Kaynak akımı sürekli olabildiği gibi aralıklı da olabilir.
Projeksiyon Kaynağı
Çok noktadan kaynak yapabilmek için malzemeye kabartma (buckel) çıkarıp (uygun form ve adette) iki düz elektrot arasında kaynatma tekniğidir. Kaynatılacak parçaların birleştirilmesi istenen bölgelerine uygun formlarda kabartılar oluşturulur. Bu formlar, kaynak akımının yalnız bu noktadan geçmesini sağlar. Uygun parametrelerle geçirilen akım yalnız kabartı şeklindeki formlardan geçebileceği için o bölge ısınır ve kaynak bu bölgede oluşur.
Alın Kaynağı
Kaynatılacak parçaların alın alına getirilerek önce gerilim altında temas ettirilmesi, kıvılcımlanma başlatılması, gerekli ısınma sonunda da parçaların birbirine bindirilerek birleştirme şeklidir. Kaynatılacak parçalar boru veya profil şeklinde olabildiği gibi dolu yüzeyler şeklinde de olabilir. Kaynatılacak parçalar, alın alına getirilip, I akımı altında birbirine temas ettirilerek kıvılcımlanma başlatılır ve T süresince devam ettirilir. Gerekli ısınma oluştuktan sonra parçalar birbirine F kuvveti ile bindirilmek suretiyle oluşan kaynak şeklidir.
Kaynak: AWS, C1.1M/C1.1:2012 – Recommended Practices for Resistance Welding